Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη τιμή αρτηριακής πιέσεως πάνω από την οποία πρέπει οπωσδήποτε να χορηγηθεί θεραπεία και κάτω από την οποία μπορεί να μην κάνετε τίποτα με σιγουριά. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το οικογενειακό ιστορικό, η ηλικία, το λιπιδαιμικό προφίλ, το κάπνισμα,οι άλλες ασθένειες που μπορεί να συνυπάρχουν π.χ. σακχαρώδης διαβήτης.
Η τιμή που αποτελεί όριο μεταξύ της φυσιολογικής αρτηριακής πίεσης και της υπέρτασης ορίζεται στο 140/90 mmHg περίπου, για τη συστολική και διαστολική πίεση αντίστοιχα.
Με απλά λόγια, η αρτηριακή πίεση είναι μια τιμή που όσο πιο κοντά στις φυσιολογικές τιμές βρίσκεται τόσο μειώνονται οι πιθανότητες για εμφάνιση εγκεφαλικού επεισοδίου και έμφραγμα μυοκαρδίου. Η αυξημένη αρτηριακή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε μικροτραυματισμό των αρτηριών που για να επιδιορθωθούν, σχηματίζουν θρόμβο και σε υψηλή συγκέντρωση χοληστερόλης ευνοείται ο σχηματισμός αθηροσκλήρωσης, με αποτέλεσμα τη απόφραξη της αρτηρίας.
Η άμεση πρόκληση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου είναι πολύ μεγαλύτερη όταν ελαττώνεται απότομα παρά όταν αυξάνει απότομα η αρτηριακή πίεση σε ένα υπερτασικό άτομο. Τόσο η αύξηση της συστολικής (μεγάλη) όσο και της διαστολικής (μικρή) πίεσης -αν όχι περισσότερο- αποτελεί παράγοντα κίνδυνου για την καρδιά και τα αγγεία.
Η υπέρταση για να προκαλέσει βλάβη στο τοίχωμα των αρτηριών πρέπει να είναι μακροχρόνια.
Που οφείλεται;
Η υπέρταση οφείλεται:
• Στην αυξημένη απελευθέρωση ισχυρής αγγειοσυσταλτικής ουσίας (αγγειοτανσίνη ΙΙ).Νεφροπάθεια,ενδοκρινοπάθεια.
• Στην αυξημένη συστολή των αρτηριδίων, πιθανότατα στην κατακράτηση νατρίου (Να+) σε άτομα με γενετική προδιάθεση (άλατο-ευαίσθητα).
• Για ένα πολύ μεγάλο ποσοστό 95% η αιτία είναι άγνωστη.
Η υπόταση οφείλεται:
• Σε μια αιμορραγία
• Σε απώλεια αλάτων, κυρίως νατρίου (Να+) και ύδατος. Τέτοια απώλεια υγρών μπορεί να επέλθει μέσω σοβαρής παρατεταμένης εφίδρωσης, σε σοβαρά εγκαύματα ή από το γαστρεντερικό όπως σε διάρροιες ή εμετούς ή μέσω ασυνήθιστων μεγάλων απωλειών με τα ούρα.
Αντιμετώπιση της υπέρτασης
Μη φαρμακευτική θεραπεία:
• Εάν ο ασθενής είναι παχύσαρκος, συνιστάται μια καλή δίαιτα,για να χάσει βάρος έχοντας υπόψη τα οφέλη του ιδανικού βάρους .
• Περιορισμός του αλκοόλ
• Τακτική σωματική άσκηση
• Αποφυγή λήψης άλατος με τις τροφές
• Αύξηση λήψης ιόντων καλίου (Κ+) π.χ. 5 φρούτα /ημέρα.
• Δίαιτα πτωχή σε λίπος, χοληστερίνη.
• Καταπολέμηση του άγχους με διάφορες μεθόδους χαλάρωσης όπως είναι η αργή αναπνοή, μυϊκή και πνευματική χαλάρωση με τη σκέψη, ευχάριστων εμπειριών.
• Διακοπή του καπνίσματος για τον περιορισμό της αρτηριοπάθειας.
Ορισμένες αλληλεπιδράσεις αντιυπερτασικών φαρμάκων με τροφές και με άλλα φάρμακα
• Με οινόπνευμα, αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά , υπνωτικά και άλλα αντιυπερτασικά φάρμακα αυξάνεται το υποτασικό αποτέλεσμα (μείωση της πίεσης)
• Με αντιόξινα μειώνεται η απορρόφηση του αντιυπερτασικού φαρμάκου
• Με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, κορτικοστεροειδή, οιστρογόνα ή αντισυλληπτικά έχουμε ανταγωνισμό της αντιυπερτασικής δράσης.
Είναι προτιμότερο να ορίσουμε την υπέρταση σαν μια φυσιοπαθολογική κατάσταση και όχι σαν πάθηση, η οποία ταλαιπωρεί σήμερα ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων.
Οι γυναίκες έχουν σημαντικά λιγότερα νοσήματα στεφανιαίων αρτηριών από ότι οι άνδρες μέχρι την εμμηνόπαυση, οπότε η συχνότητα εμφάνισής τους εξισούται μεταξύ των δυο φύλων. Τούτο το γεγονός αποδίδεται στη καρδιοπροφυλακτική έλλειψη των οιστρογόνων, αφού εξασκούν ευεργετική δράση στη χοληστερόλη του πλάσματος.
Είναι λανθασμένη η αντίληψη ότι η αύξηση της αρτηριακής πίεσης γίνεται υποκειμενικά αισθητή. Με εξαίρεση την πολύ σπάνια υπερτασική εγκεφαλοπάθεια, δεν έχει αποδειχθεί συσχέτιση του ύψους της πίεσης με την εμφάνιση συμπτωμάτων, όπως είναι ο πονοκέφαλος ή η ζάλη.
Σημαντικό είναι η μακροχρόνια ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και όχι η περιστασιακή ρύθμιση.
Να ακολουθείτε πιστά τις εντολές του ιατρού σας.
Μην ξεχνάτε ότι κάποιος ή είναι υπερτασικός ή δεν είναι. Έτσι η καθημερινή λήψη των φαρμάκων σας και ο υγιεινός τρόπος ζωής θα σας βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της υπέρτασης και την πρόληψη από καρδιακά προβλήματα.
Η ενημέρωση για την πάθηση, σας βοηθά στην κατανόηση της όποιας θεραπείαs σας συστήνει ο γιατρός και συνεπώς στην καλύτερη τήρησή της.
Υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσουν υδαρά κόπρανα. Άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για την καρδιά πρέπει να συμβουλέυονται τον θεράποντα ιατρό τους πριν κάνουν χρήση συμπληρωμάτων μαγνησίου.
Η χρήση CoQ10 και βαρφαρίνης να γίνεται μόνο κάτω από ιατρική παρακολούθηση καθως το CoQ10 μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα της βαρφαρίνης. Η ταυτόχρονη χρήση με φάρμακα που σχετίζονται με την καρδιά να γίνεται μόνο υπό ιατρική παρακολούθηση.
Μπορεί να αυξήσει τη δράση των χημειοθεραπευτικών παραγόντων στα καρκινικά κύτταρα . Να μη λαμβάνεται με αντικαταθληπτικά φάρμακα. Να μη λαμβάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.
Να μη λαμβάνεται ταυτόχρονα με αντιπηκτικά
Να μη λαμβάνεται ταυτόχρονα με αντιπηκτικά
Μειώστε / Αποφύγετε το αλάτι , κορεσμένα λιπαρά, τρανς λιπαρά , ζάχαρη, επεξεργασμένοι υδατάνυθρακες, κόκκινο κρέας, τηγανητά φαγητά, αλκοόλ, καφεϊνη. Σταματήστε το κάπνισμα , διατηρήστε το βάρος σε φυσιολογικά επίπεδα, τακτική άσκηση, αποφύγετε το στρές το οποίο αυξάνει την παραγωγή αλδοστερόνης που αυξάνει την αρτηριακή πίεση.
Αυξήστε πλήρη και ανεπεξέργαστα δημητριακά , λιπαρά ψάρια, λαχανικά , σκόρδο , κρεμμύδια, σέλινο, φρούτα με έμφαση σε μπανάνες και ντομάτες, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους στη νωπή και ακατέργαστη μορφή τους.
Για οποιαδήποτε απορία ρωτήστε τον γιατρό σας ή τον φαρμακοποιό σας.
Το κείμενο επιμελήθηκε ο Φαρμακοποιός
Πολύζος Απόστολος - Εξειδικευθείς
στην Ιατρική Ψυχολογία
&
εξειδικευθείς
στην Οργάνωση & Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
• Oxford handbook κλινικής ιατρικής”R.A.Hope, J.M.Longmore, S.K.McManus, C.A.Wood-Allum”
• Φυσιολογία του ανθρώπου”Vander,Sherman,Luciano,”8η έκδοση, επιμέλεια ελληνικής έκδοσης:N.Γελαδάς-Μ.Τσακόπουλος
• Εθνικό συνταγολόγιο ΕΟΦ 2003
Όλες οι παραπάνω πληροφορίες έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.
Παρακαλούμε συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.