H AKMH

 

Η ακμή στο πρόσωπο εμφανίζεται κυρίως στην εφηβική ηλικία . Στα αγόρια η νόσος εμφανίζεται σε ηλικία 16-19 ετών ενώ στα κορίτσια σε ηλικία 14-17 ετών . Η μη αντιμετώπιση της κοινής ακμής μπορεί να αφήσει μόνιμα σημάδια , ουλές. Η τελική υποχώρηση γίνεται στην ηλικία των 23-25 ετών, ωστόσο , ακμή μπορούν να εμφανίσουν και άτομα ηλικίας 20-35 ετών ενώ μερικές γυναίκες πάσχουν από κάποια κλινική μορφή ακμής μέχρι και την ηλικία των 40 ετών.

Η ακμή προκαλείται από διαταραχές στην κερατινοποίηση του τριχικού θυλάκου δηλ. ο σμηγματογόνος αδένας που παράγει το σμήγμα στην επιφάνεια του δέρματος μέσω ενός πόρου υπερεκκρίνει με αποτέλεσμα να φράσει το θύλακα της τρίχας και διάφοροι μικροβιακοί παράγοντες να προκαλούν φλεγμονή . Αυτή η υπερέκκριση μπορεί να οφείλεται σε διατροφικές συνήθειες, σε χρήση φαρμακευτικών (αντισυλλυπτικά χάπια, αναβολικά, κορτιζόνη) ή χημικών ουσιών, στις μεταβολές των ορμονών, όπως συμβαίνει και στην εφηβεία αλλά κυρίως στις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας ιδιαίτερα στο επίπεδο ανδρογόνων λόγω του ότι πάσχουν π.χ. από πολυκυστικές ωοθήκες.  Ένα από τα συμπτώματα που έχουν το άγχος και η έντονη αθλητική δραστηριότητα ή διάφορες παθήσεις , είναι η εφίδρωση – υπερέκκριση του σμηγματογόνου αδένα - που προκαλεί έντονη λιπαρότητα στο δέρμα και επιδεινώνει την ήδη υπάρχουσα ακμή. Η ακμή εκτός από το πρόσωπο μπορεί να εμφανιστεί στο θώρακα , στην πλάτη και στους ώμους.

Πρόληψη

• Στόχος είναι να καθαρίζουμε το πρόσωπο συχνά για να αντιμετωπίσουμε ή να μην δημιουργήσουμε έντονη λιπαρότητα στο πρόσωπο.  Προσπαθούμε να διατηρούμε τους πόρους του δέρματός μας καθαρούς, χρησιμοποιώντας σαπούνια αντισηπτικά που εξουδετερώνουν τα μικρόβια ή /και που καθαρίζουν και απομακρύνουν το σμήγμα- λιπαρότητα. 
• Αυτό σημαίνει ότι τα καλλυντικά και τα προϊόντα όπως make – up , που χρησιμοποιούμε στο πρόσωπο δεν θα αυξάνουν τη λιπαρότητα. Επιλέγουμε προϊόντα που να μην είναι λιπαρά. Η έντονη τριβή και η πίεση του δέρματος για την αφαίρεση του μακιγιάζ προκαλεί έναρξη της νόσου .
• Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε λιπαρά όπως σοκολάτα , βούτυρο, ξηροί καρποί δεν κάνουν καλό στην ακμή. Επίσης φαγητά πικάντικα αυξάνουν την εφίδρωση ,άρα και την λιπαρότητα του δέρματος.
• Τα κατάλληλα καλλυντικά πρέπει να μην περιέχουν ή να περιέχουν όσο το δυνατόν λιγότερη βαζελίνη, λανολίνη, βούτυρο κακάο, παράγωγα ορυκτών ελαίων. Το pH τους να είναι 5-6.
• Η έκθεση στον ήλιο βελτιώνει την ακμή και συγκεκριμένα οι υπεριώδεις ακτίνες του . Το αντιηλιακό που χρησιμοποιείται, πρέπει να έχει λεπτόρρευστη υφή, να μην είναι δηλ. παχύρρευστη κρέμα.

Προϊόντα Καθαρισμού.

•  Σαπούνια αντισηπτικά ή αντιβακτηριακά μπορεί να προκαλέσουν θυλακίτιδα από βακτηρίδια
•  Γαλάκτωμα καθαρισμού
•  Προϊόντα γαλακτώματος
•  Τονωτικές λοσιόν ( με αλκοόλη , προπυλενογλυκόλη)

Προϊόντα βελτίωσης και περιποίησης εμφάνισης δέρματος

• Make- up (oil –free)
• Πούδρες
• Στικς τοπικής επικάλυψης ατελειών ( μόνο περιορισμένη χρήση)
•  Μάσκες που απορροφούν και απομακρύνουν τη λιπαρότητα

 

Γυναίκες που κάνουν συστηματική αγωγή κατά της ακμής και λόγω των φαρμάκων αποκτούν ξηρότητα δέρματος , μετά την αφαίρεση του make up με γαλάκτωμα καθαρισμού ειδικό για λιπαρές επιδερμίδες , θα πρέπει να ξεπλένουν το πρόσωπό τους με νερό. Η χρήση προϊόντων απολέπισης (peeling) αντενδείκνεται στο ακνεϊκό δέρμα .

Η ακμή δεν είναι μεταδοτικό νόσημα  , ωστόσο όμως επειδή υπάρχει φλεγμονή στους πόρους του δέρματος άρα και μικρόβια θα πρέπει να μην γίνεται κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων.

Θεραπεία

Ο δερματολόγος θα συστήσει αντιβιοτικά τα οποία χορηγούνται είτε τοπικά είτε από το στόμα. Η θεραπεία διαρκεί 6 μήνες ή και περισσότερο. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι συχνές και επειδή πολλά από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται μπορεί να προκαλέσουν τερατογόνο δράση στο έμβρυο ,θα πρέπει το ενδεχόμενο της εγκυμοσύνης να αποφεύγεται ακόμη και μετά από  3 έως 6 μήνες μετά την διακοπή της αγωγής. Με χρήση φαρμάκων, όπως η τρετινοϊνη, θα πρέπει να ελέγχεται η ηπατική και νεφρική λειτουργία κατά τη διάρκεια της χρήσης . Πολλές από αυτές τις επιλογές των φαρμάκων προκαλούν έντονη ξηρότητα . Υδατικά προϊόντα όπως κραγιόν κατά της χειλίτιδας , λεπτόρρευστες κρέμες, χρησιμοποιούνται για να αντιμετωπίσουν την ξηρότητα , την απολέπιση και τους ερεθισμούς. Απαραίτητη επίσης είναι η χρήση αντιηλιακών ειδικά από άτομα που κάνουν αγωγή με τετρακυκλίνες ή ισοτρετινοϊνη που προκαλούν φωτοευαισθησία.

 

Διατροφικά στοιχεία / Βότανα /Συμπληρώματα διατροφής :

 

• Λιπαρά οξέα Ωμέγα 3          2.400 -4.800 mg ιχθυελαίων την ημέρα 

Να μη λαμβάνεται σε συνδυασμό με αντιπηκτικά

• Ψευδάργυρος (πικολινικός –Zinc Picolinate)  15-30mg /ημέρα

Μπορεί να προκαλέσει ναυτία εάν ληφθεί με άδειο στομάχι. Υψηλές δόσεις (> 100mg την ημέρα) μπορεί να προκαλέσουν καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος. Να εξασφαλίζεται η επαρκής πρόσληψη χαλκού και σιδήρου, με την πρόσληψη συμπληρωματικού ψευδαργύρου.

• Βιταμίνη Ε 400-600 IU/ημέρα

Να αποφεύγεται η ταυτόχρονη χρήση υψηλών δόσεων βιταμίνης Ε με Βαρφαρίνη και άλλα αντιπηκτικά φάρμακα. Μπορεί να μειώσει τις απαιτήσεις για ινσουλίνη σε ασθενείς που πάσχουν από ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη και για το λόγο αυτό πρέπει να χορηγείται μόνο με την επίβλεψη ιατρού.

• Σελήνιο  100-200ug/ημέρα

To Yeast-bound σελήνιο δεν πρέπει να λαμβάνεται ταυτόχρονα με αντικαταθληπτικά ΜΑOis. Αντί αυτών να λαμβάνονται συμπληρώματα σεληνίου ελεύθερα μαγιάς.

• Χρώμιο 100-200ug μέχρι 3 φορές την ημέρα

 Μπορεί να μειώσει τις απαιτήσεις για ινσουλίνη σε ασθενείς που πάχουν από ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη και για το λόγο αυτό πρέπει να χορηγείται μόνο με την επίβλεψη ιατρού.

 

Μειώστε / Αποφύγετε

 

• Επεξεργασμένους υδατάνθρακες ειδικά τη ζάχαρη και τροφές με υψηλό γλυκαιμικό φορτίο
• Επεξεργασμένα τρόφιμα
• Τρανς λιπαρά
• Γάλα
• Τηγανιτές τροφές
• Κακάο , σοκολάτα

 

Αυξήστε

 

• Σύνθετους υδατάνθρακες και τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο
• Ξηρούς καρπούς και σπόρους στη νωπή και ακατέργαστη μορφή τους
• Λαχανικά με έμφαση στους βολβούς παντζαριών και στις αγκινάρες
• Φρούτα
• Λιπαρά Ψάρια
• Όσπρια
• Προϊόντα ζύμωσης γάλακτος π.χ. γιαούρτι, ξινόγαλο, κεφίρ, άπαχα τυριά.

 

 

Το κείμενο επιμελήθηκε ο Φαρμακοποιός

Πολύζος Απόστολος 

Εξειδικευθείς στην Ιατρική Ψυχολογία

&

εξειδικευθείς Οργάνωση & Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας

 

Βιβλιογραφία:

Oxford handbook κλινικής ιατρικής “R.A .Hope, J.M.Longmore, S.K.Mc Manus, C.A. Wood-Allum”
​Ιατρική Μικροβιολογία Αντωνιάδης Α. Αντωνιάδης Γρ., Λεγάκης Ν. , Τσελεντης Ι., Ιατρικές Εκδόσεις Πασχαλίδης
​Harrison ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΔΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ Kasper D., Braunwald E. , Fauci A. , Hauser S. , Longo D. , Jameson L.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ